Yazılar
21 Mayıs Bilgisi ve Bilinci
Erol Taymaz
biz halkız, yeniden doğarız ölümlerde…
Pablo Neruda
21 Mayıs Çerkes Soykırımı ve Sürgünü’nün tarihi. 21 Mayıs, dili, kültürü ve kimliğinin geleceği konusunda kaygı duyan hemen her Çerkes için Çerkes tarihinin en önemli günlerinden biri.
21 Mayıs’ın günümüzde bu kadar önemli bir yere sahip olmasına karşın, “21 Mayıs” tarihini ilk kez ne zaman öğrendiğimizi ve bir 21 Mayıs etkinliğine ilk kez ne zaman katıldığımızı düşünecek olursak, aslında 21 Mayıs’ın toplumsal hafızamızda uzun bir süredir yer almadığını da göreceğiz. Çerkes Soykırım ve Sürgünü’nün 155. yıl dönümü vesilesiyle hazırladığımız bu yazıda, 21 Mayıs bilgisi ve bilincinin nispeten kısa bir dönemde nasıl yaygınlaştığını inceleyeceğiz.
Biz Halkız. Sürgünde Bir Halkız.
Sezai Babakuş
Daha yüz elli yıl evvel, imparatorluklar çağının güç savaşlarına kurban olan bir halkız. Bir imparatorluğun genişleme iştahına, diğerlerinin nüfuz hevesine yenik düştük. Kimileyin cesaretin ateşinde yandık, kimileyin korkunun gölgesine sığındık. Gafleti de gördük, ihaneti de. Kahramanlığımız kadar, sancağı yere düşürmüşlüğümüz de oldu. Yenildik, kırıldık, bölündük, sürüldük. Daha dün gibi hatırladığımız, ağıtlar yakıp öyküler anlattığımız bir sürgünün çocuklarıyız. Biz halkız. Biz, sürgünde bir halkız…
Sürgünün Sonuçları ve Geri Dönüş Konusu
Özdemir Özbay
Sürgün ve Soykırım; Kuzey Kafkasya insanının belleğinde acı ile yer etmiş iki sözcüktür. Sözlüklere baktığımızda Sürgün (Tehcir): “1-Ceza olarak belli bir yerin dışında veya belli bir yerde oturtulan kimse veya topluluk, 2-Bu biçimde sürülme işi ve bu işin sonucu” şeklinde tanımlanmaktadır. Soykırım (Genocide): “Bir insan topluluğunu, ulusal, dinsel, politik vb sebeplerle yok etmek” olarak tanımlanmaktadır.
Kafkas Sürgünü'nün 139. Yılı: İlkeler, Etkinlikler
Kafkas Derneği (Kafder)
“insanları yurtlarından söküp atabilirsiniz
fakat yurtlarını kalplerinden asla”
21 Mayıs'ın Düşündürdükleri
Sine Göksoy
Bilindiği gibi Çerkes halkı, 138 yıldan bu yana Türkiye, Ürdün, Suriye, İsrail, Mısır, Lübnan ve daha bir çok bölgede, anavatanları Kafkasya’dan ayrı yaşamak zorunda bırakılmışlardır. 1570 - 1864 yılları arasında, anavatanlarında özgürce yaşamak arzusuyla çok büyük mücadeleler veren halkımız, Çarlık Rusya’sının baskılarına daha fazla dayanamamış ve Osmanlı- Rus çıkarları doğrultusunda, çoğunluğu Anadolu’ya olmak üzere bir çok bölgeye dağıtılmışlardır. Özellikle 1863-1864 yılları, sürgünün en yoğun yaşandığı yıllardır.
Benim 21 Mayıs'ım
Sezai Babakuş
Benim 21 Mayıs’ım geçmiş-bugün-gelecek yolculuğudur; kendimi keşfederim, ait olduğum toplumun geçmişine uzanırım, köklerime tutunurum ve buradan bir gelecek tasavvur ederim. 21 Mayıs bana der ki, sen Kafkasyalısın, sen Çerkessin, sen Abhazsın; sen acımasız bir savaşın kırdığı ve trajik bir sürgünün Anadolu’ya savurduğu bir halkın ferdisin; sen parçalanmış bir toplumun zerresisin, doğal yatağından saptırılmış bir nehrin damlası. Ve 21 Mayıs der ki bana, işte geçmişin bu, bugünün gerçekliğini de üstüne ekleyip bir gelecek inşaa et...
Deniz Kardeşimi Geri Ver. Geri Ver Sevdiğimi!
Sezai Babakuş
Halen Kafkasya’da yaşayan Çerkesler 1864’ten beri, yani 137 yıldır Karadeniz’e böyle seslenir. 21 Mayıs’ta biten savaşın sürgün ettiği, sürgün yollarında yitip giden kardeşlerini, sevdiklerini geri isterler. Bizleri geri isterler. Bunun için Karadeniz’e ilenir ve çiçek verirler.
Sürgünde Yas
Demokratik Çerkes Platformu
güzel yurtlarımız vardı ve rüzgar kanatlı atlarımız
güzel şarkılarımız vardı ve sonsuz düşlerimiz...
140. Yılında Çerkes Sürgünü Hakkında Kısa Bilgiler
Halim Mambet
Eğer Adige halkı bu insanlık dışı sürgünü ve soykırımı yaşamamış olsaydı bu gün Kafkasya’daki Adige sayısı 18,000,000'un üzerinde olacaktı.
Kaffed Basın Duyurusu, 2011
21 Mayıs; Çerkeslerin sürgün günü, yas günü...
21 Mayıs, Çerkeslerin sürgün günüdür. 147 yıl önce (21 Mayıs 1864’de), Çarlık Rusyası’na karşı verdikleri savaşı kaybeden Çerkesler, tarihin en büyük ve en trajik sürgününe maruz bırakılmışlardır. Sürülenlerin sayısının 1,5 milyondan fazla olduğu, onbinlercesinin sürgün yollarında öldüğü bilinmektedir. Halen, dünyadaki toplam Çerkes nüfusunun yüzde 80’i diyasporada yaşamaktadır. En büyük Çerkes nüfusu Türkiye’dedir. Suriye, Ürdün, Mısır, İsrail gibi ilk yerleşim bölgeleri dışında, sonradan yer değiştirmelerle birlikte bugün dünyanın pekçok ülkesinde Çerkes yaşamaktadır.
Kaffed Gazete İlanı, 2004
21 MAYIS 1864
BÜYÜK ÇERKES SÜRGÜNÜ’NÜN
140. YILI
21 Mayıs
Milyonlarca Çerkes’in anayurtlarından sökülüp dağıtılışı,
Yüzbinlerce Çerkes’in sürgün yollarında kırılışı,
Karadeniz’in soğuk ve karanlık sularına gömülüşüdür.
Sürgündür, soykırımdır, asimilasyondur.
Kaffed Basın Duyurusu, 2012
21 Mayıs... Çerkeslerin 1864'de uğradığı soykırım ve sürgününün yıl dönümü. Tarihin en eski dönemlerinden beri yaşadıkları anayurtları Kafkasya’da eşsiz bir dil ve kültür geliştiren Çerkesler yüzyıllarca süren onurlu bir direnişe rağmen, büyük devletlerin ve Çarlık Rusyası’nın kolonyalist politikaları ve stratejik hedefleri doğrultusunda soykırıma uğradı ve Anayurtlarından koparıldı.
Tüm baskılara, dağılmışlığa, acılara karşın Çerkesler varlıklarını ve kimliklerini koruyor, yaşatıyorlar. Bu nedenle 21 Mayıs’lar, Çerkes halkının yaşama direncinin ifadesidir. Direniştir, başkaldırıdır, diriliştir. Tüm zalimlere inat, Çerkesya'nın yeniden var olma mücadelesidir.